Standaryzacja cechy

Obserwacje fenotypowe zbierane są w jednostkach cechy i wykorzystywane w trakcie szacowania wartości hodowlanej, która również wyrażana jest w tej samej jednostce. W celu łatwiejszej interpretacji wartości hodowlane zostają poddane standaryzacji. W przypadku cech produkcyjnych pozostawiamy jednostki pomiaru np. wartość hodowlana wydajności mleka wyrażana jest w kilogramach. Wartość hodowlana dla pozostałych cech zostaje przekształcona na punkty niezależnie od jednostki pomiaru fenotypu np. wysokość w krzyżu mierzona w cm lub okres międzyciążowy mierzony w dniach. Standaryzacja to proces przekształcania wartości, tak aby miały one jednolitą, spójną skalę. To jedynie bardziej użyteczny w praktyce sposób przedstawienia wartości hodowlanej zwierzęcia dla wielu cech, które z racji swojej natury wyrażane są w innej jednostce. Należy przypomnieć, że np. w przypadku liczby komórek somatycznych (LKS) dążymy do jej zmniejszenia, a długowieczności do zwiększenia. Dzięki standaryzacji, ostateczna wartość hodowlana zawsze wskazuje na tę pożądaną przez hodowcę, a więc wysoka wartość hodowlana dla LKS czy długowieczności oznacza poprawę cechy.

 

Standaryzacja Indeksu PF

Indeks Produkcja i Funkcjonalność (PF) to krajowy indeks selekcyjny pomagający w wyborze najlepszych zwierząt do hodowli. W celu łatwiejszej interpretacji wartości indeksu PF podlegają standaryzacji na średnią 100 i odchylenie standardowe 10 w oparciu o tzw. bazę genetyczną. 

 

Baza genetyczna

Baza genetyczna to zbiór wybranych zwierząt, których wartość hodowlaną uznajemy za poziom wyjściowy, a wartości hodowlane innych zwierząt są wyrażane jako odchylenie od tego progu. Przykład: poziom genetyczny zwierzęcia, które uzyskało wartość indeksu PF równą 100, jest równy poziomowi genetycznemu zwierząt wybranych do bazy genetycznej.

 

Grupa bazowa

W celu zapewnienia większej stabilności wartości hodowlanych i indeksów selekcyjnych, baza genetyczna jest aktualizowana co roku. Jest to grupa samic urodzona 10 lat przed bieżącą ewaluacją oraz posiadająca obserwacje w kraju. Krowa włączona do bazy genetycznej musi urodzić się we wspomnianym roku oraz posiadać fenotypy dla wszystkich wymienionych cech: wydajności tłuszczu, wydajności białka, liczby komórek somatycznych, współczynnika zapłodnienia jałówek oraz krów, przestoju poporodowego, okresu usługi, wysokości w krzyżu i długowieczność.

 

Składowe indeksu PF

Indeks PF wyliczany jest jako ważona suma podindeksów. W skład indeksu PF wchodzą podindeksy: produkcyjny, pokrojowy, płodności, wartość hodowlana komórek somatycznych i długowieczności. Każdy z podindeksów jest również standaryzowany na średnią 100 i odchylenie standardowe 10. Baza genetyczna dla podindeksów wyliczana jest na podstawie puli tych samych zwierząt co dla indeksu PF, a wartość średniej i odchylenia standardowego liczona jest dla wartości całego podindeksu przed standaryzacją.