Centrum Genetyczne

Wzięliśmy udział w konferencji “Kulawizny u przeżuwaczy”, w ramach której prezentowaliśmy wyniki osiągnięte w pierwszym roku realizacji projektu “CGen korekcja”. Projekt spotkał się z dużym zainteresowaniem uczestników konferencji spośród których wielu przybyło z Niemiec oraz USA. Wskazywali oni na szereg korzyści jakie polscy hodowcy będą mogli czerpać z analizy zgromadzonych danych. Zarówno lekarze weterynarii jak i korektorzy racic zwracali uwagę na dużą wartość rejestrowanych informacji sugerując przeanalizowanie występowania schorzeń w powiązaniu z systemami utrzymania, w tym podłogami. W rozmowach dotyczących zwiększenia dokładności oceny wartości hodowlanej odpornosci na DD wskazywano na wyniki uzyskiwanie w Niemczech dzięki szczegółowemu rejestrowaniu wszystkich stadiów DD oznakowanych za pomocą skrótów M (od choroby Mortellaro).

Uczestnictwo w konferencji było doskonałą okazją do zapoznania się z najnowszą wiedzą dotycząca schorzeń racic. Pozwoliło na nawiązanie kontaktów z osobami od lat aktywnie działającymi w tej tematyce. Dzieliły się one chętnie wnioskami ze swoich badań, poruszając wiele kwestii wpływających na poprawę zdrowotności racic. Dzięki ich otwartości będziemy mogli w niedalekiej przyszłości przedstawić je szerzej polskim hodowcom.

Gościliśmy dr. Janusza Jamrozika, który w ramach Canadian Dairy Network nadzoruje realizację projektów związanych z rozwojem oceny wartości hodowlanej. Spotkanie było doskonałą okazją do omówienia wyzwań jakie stoją przed nami w związku z kontrolą jakości danych pod kątem analiz genetycznych, które przeprowadzimy w 2019 roku. W Kanadzie od grudnia 2017 r. prowadzona jest ocena wartości hodowlanej dla Dermatitis digitalis (DD), dzięki czemu hodowcy mogą wybierać buhaje o wyższej odporności na to schorzenie. Obecnie opracowywany jest indeks zdrowotności racic obejmujący 8 schorzeń racic, w tym 3 infekcyjne (Dermatitis digitalis (DD), Dermatitis interdigitalis (ID), erozja rogu opuszek (HHE)) oraz 5 nieinfekcyjnych (wrzód podeszwy (SU), wrzód palca (TU), choroba linii białej (WL), krwiak podeszwy (SH), przerost skóry szpary międzypalcowej (IH)). O tym, które ze schorzeń zostały uwzględnione w indeksie, decyduje częstość jego występowania w kanadyjskiej populacji. Dzięki nowemu indeksowi kanadyjscy hodowcy przy wyborze buhaja będą mogli uwzględniać także swoje oczekiwania dotyczące genetycznej poprawy zdrowotności racic.

Wzięliśmy udział w konferencji Interbull oraz Światowym Kongresie Genetyki Stosowanej w Hodowli Zwierząt. W trakcie obu wydarzeń prezentowane były wyniki osiągane w ramach projektów mających na celu doskonalenie zdrowotności racic. Przedstawiciele hiszpańskiej organizacji hodowlanej podzielili się wynikami analiz związanych ze stratami jakie generuje wystąpienie poszczególnych schorzeń racic. Zaprezentowali także opracowany w wyniku realizacji projektu indeks zdrowotności racic. Zostanie on wdrożony do oficjalnej oceny wartości hodowlanej w czerwcu br. Z kolei Kanadyjczycy i Niemcy przedstawili efekty prac mających na celu ograniczenie podatności krów na Dermatitis digitalis (DD). W obu przypadkach potwierdzono możliwość doskonalenia genetycznego w tym zakresie, przedstawiając różnice w częstotliwości zachorowań wśród córek buhajów ze szczytu i końca rankingu. Ponadto wyniki niemieckie wskazują na możliwość zwiększenia dokładności oceny wartości hodowlanej w przypadku rejestrowania wszystkich stadiów DD oznakowanych za pomocą skrótów M (od choroby Mortellaro).
Uczestnictwo w Kongresie było doskonałą okazją do zapoznania się z najnowszymi działaniami podejmowanymi w poszczególnych krajach w odniesieniu do poprawy zdrowotności racic. Pozwoliło także na skorzystanie z doświadczeń osób zaangażowanych w projekty analogiczne do „CGen korekcja”, które chętnie dzieliły się swoimi spostrzeżeniami, poruszając wiele kwestii wpływających na osiągnięcie sukcesu w genetycznym doskonaleniu odporności na choroby racic.

Z wizyty na targach EuroTier 2016 przywieźliśmy wiele informacji o trudnościach, z jakimi musiały się zmierzyć inne kraje europejskie podczas realizowania projektów analogicznych do „CGen korekcja”. Doświadczenia jakimi dzielili się specjaliści, stanowią niezwykłe wsparcie pozwalając nam uniknąć błędów jakie popełniono w przeszłości, kiedy rozpoczynano realizację projektów mających na celu doskonalenie zdrowotności racic. Wiele krajów rozpoczęło zbieranie informacji nie mając żadnej wiedzy o tym, na ile schorzenia racic są odziedziczalne. Mimo to decydowano się na wytwarzanie narzędzi, pozwalających na elektroniczną rejestrację wyników korekcji. Obecnie bazując na zgromadzonych danych uzyskano wyniki, które stały się podstawą do uruchomienia oceny wartości hodowlanej w tym zakresie w takich krajach jak Holandia, czy Szwecja. Dzięki analizom wykonanym w zagranicznych ośrodkach hodowlanych, przystępując do realizacji projektu „CGen korekcja” mamy pewność, iż rejestrowanie danych z korekcji racic jest celowe i pozwala na efektywne prowadzenie pracy hodowlanej w zakresie doskonalenia zdrowotności racic.

Więcej o doświadczeniach oraz wyzwaniach omawianych podczas forum dyskusyjnego dotyczącego zdrowotności racic przeczytasz tutaj.

Bazując na wiedzy o projektach analogicznych do „CGen korekcja” realizowanych w innych krajach, przeprowadziliśmy rozpoznanie w zakresie narzędzi wykorzystywanych do rejestrowania danych o zdrowotności racic oraz zasad udostępniania ich korektorom. Dzięki gromadzeniu danych w formie elektronicznej, stały monitoring zdrowotności racic prowadzony jest w wielu krajach o rozwiniętej hodowli bydła mlecznego jak np.: Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii, Danii, Hiszpanii, Austrii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. W każdym z tych państw stosowane jest oprogramowanie stworzone na potrzeby realizacji projektu, a więc dostosowane do lokalnej specyfiki i gwarantujące przekazywanie danych do krajowej bazy. Niemniej jednak, pewne elementy zostały zaimplementowane w wielu rozwiązaniach. Najważniejszymi wśród nich są: identyfikacja zwierzęcia, predefiniowana lista schorzeń racic, punktowa ocena zaawansowania schorzenia, dostęp do informacji z poprzednich zabiegów, zgłoszenie założenia opatrunku lub bloku, możliwość skierowania zwierzęcia do kontroli czy wygenerowanie rachunku po zakończeniu wizyty. Przekazywanie danych do bazy w formie elektronicznej pozwala na wygenerowanie podsumowania, obejmującego informację o częstotliwości występowania poszczególnych schorzeń wraz z informacją o zmianach w tym zakresie w porównaniu do poprzedniej wizyty. Podkreślana jest istotność dostępu do informacji bezpośrednio po przeprowadzeniu korekcji, ale także w dowolnym momencie w przyszłości. W zależności od kraju oprogramowanie jest dostępne komercyjnie lub dostarczane przez instytucje hodowlane. W pierwszym przypadku korektorzy traktują zakup aplikacji jako inwestycję w podnoszenie jakości usług i świadczenie nowoczesnego serwisu na rzecz klientów. Natomiast w drugim w zamian za użytkowanie oprogramowania zobowiązani są do rejestrowania rzetelnych informacji, zgodnie z wymaganiami wynikającymi z udziału w ocenie wartości hodowlanej zwierząt.

W ramach Kongresu Europejskiej Federacji Zootechnicznej EAAP 2016 jedna z sesji poświęcona była schorzeniom racic. Wykłady dotyczyły między innymi standaryzacji nazewnictwa chorób oraz implementacji „ICAR Atlas Zdrowia Racic” w ramach projektów, mających na celu genetyczne doskonalenie odporności na schorzenia racic. Podczas konferencji nawiązaliśmy kontakt z Noureddine Charfeddine (Hiszpańska Federacja Hodowców Bydła) oraz Johannem Burgstallerem (Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej w Wiedniu), którzy podzielili się z nami spostrzeżeniami płynącymi z realizacji krajowych projektów związanych ze zdrowotnością racic. Jedną z poruszanych kwestii było prowadzenie szkoleń dla korektorów z zakresu rozpoznawania schorzeń racic. Bazując na tej wymianie doświadczeń planujemy w przyszłym roku zorganizować podobne warsztaty dla uczestników projektu „CGen korekcja”.

Pragnąc jak najlepiej przygotować się do realizacji projektu „CGen korekcja” zapoznaliśmy się z zaawansowaniem prac z tego zakresu prowadzonych w innych krajach. Wiedza o tym, jakie informacje są rejestrowane i które z czynników okazały się być na tyle istotne, aby włączono je do analiz stanowi wskazówkę, którą warto wykorzystać podczas opracowywania aplikacji. Wśród efektów uwzględnianych w modelach znalazły się czynniki związane ze środowiskiem takie jak: stado w którym przeprowadzono korekcję, data (zwłaszcza miesiąc kalendarzowy) przeprowadzenia korekcji, korektor który wykonał korekcję i dokonał rozpoznania schorzenia, a także efekty związane ze zwierzęciem: numer i faza laktacji w jakiej przeprowadzono korekcję oraz wiek i miesiąc wycielenia krowy poddanej korekcji. Przeprowadzone rozpoznanie obejmowało także informacje o tym, jakie schorzenia zostały zaklasyfikowane do przeprowadzenia analiz genetycznych. Oszacowania prowadzi się dla ośmiu schorzeń. Połowa z nich to schorzenia o podłożu infekcyjnym (dermatitis digitalis, dermatitis interdigitalis, erozja rogu opuszek, ropowica międzypalcowa), a połowa to schorzenia nieinfekcyjne (choroba linii białej, wrzód podeszwy, krwiak podeszwy i przerost skóry szpary międzypalcowej). W przypadku każdego ze schorzeń stosowana jest klasyfikacja opisująca zaawansowanie stanu stwierdzonego dla danej racicy. Jednak kluczowe znaczenie ma postawienie prawidłowej diagnozy przez korektora i wskazanie właściwego schorzenia podczas zgłaszania wyniku korekcji. Dodatkowe wyzwanie stanowi wymóg dotyczący tego, aby w ramach systemu zarejestrowano korekcję dla co najmniej 70% krów utrzymywanych w stadzie. To warunkuje użyteczność danych do szacowania parametrów genetycznych. Jak wynika z pozyskanych informacji, opracowanie metody oceny wartości hodowlanej dla zdrowotności racic wiąże się z koniecznością uwzględnienia wielu elementów związanych zarówno z zakresem gromadzonych danych, jak i zapewnieniem odpowiedniej ich jakości.